Κοζάνη, 12 Μαρτίου 2014
Αμφιθέατρο «Σπύρος Αρσένης», ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας
Θα ήθελα κατ αρχήν να ευχαριστήσω τη διοίκηση του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας τόσο για την πρωτοβουλία οργάνωσης της σημερινής εκδήλωσης όσο και για την πρόσκληση συμμετοχής που μου απηύθυνε.
Οι πρωτοβουλίες όπως η σημερινή, αναδεικνύουν με έμπρακτο τρόπο το διττό ρόλο των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων. Παραγωγή εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου από τη μια πλευρά, αλλά παράλληλα, αρωγός της τοπικής κοινωνίας σε θέματα τεχνολογικής αιχμής, καινοτομίας και αναπτυξιακού προβληματισμού.
Στην κατεύθυνση αυτή, η θεματολογία της σημερινής εκδήλωσης είναι περισσότερο από επίκαιρη. Η αναζήτηση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου σε εθνικό επίπεδο, με βασικό πυλώνα το τρίπτυχο Καινοτομία – Εξωστρέφεια – Επιχειρηματικότητα, διαγράφεται πλέον ως μονόδρομος. Ένας δύσκολος και απαιτητικός μονόδρομος προκειμένου η χώρα μας να βρεθεί σε τροχιά ανάπτυξης, να επουλώσει τις κοινωνικές πληγές που άφησε πίσω της η διόγκωση της οικονομικής κρίσης και να βρει πλέον έναν καινούργιο, σίγουρο και σταθερό βηματισμό.
Ιδιαίτερα σήμερα, κάτω από πολύ δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες, η ανάγκη για καινοτομία είναι περισσότερο από επιτακτική. Δεν είναι τυχαίο ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι χώρες με πολύ υψηλές επιδόσεις στους δείκτες καινοτομίας, είναι χώρες με σχετικά μικρές οικονομίες. Για παράδειγμα η Δανία, η Φινλανδία, η Αυστρία ή ακόμη και το Λουξεμβούργο, καταλαμβάνουν τις πρώτες θέσεις στον τομέα της καινοτομίας, υποσκελίζοντας χώρες με μεγάλο οικονομικό εκτόπισμα όπως για παράδειγμα τη Γερμανία ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Κατά συνέπεια, η καινοτομία δεν συνάδει απαραίτητα με το μέγεθος του ΑΕΠ μιας χώρας αλλά πρωτίστως με την αντίληψη, τη φιλοσοφία και τη γενικότερη στρατηγική ανάπτυξης. Επιπλέον, δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο από την οικονομική κρίση όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι ταυτόχρονα οι χώρες με τις διαχρονικά χαμηλότερες επιδόσεις στον τομέα της Καινοτομίας.
Καινοτομία λοιπόν στην ανάπτυξη και στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών, στην αναζήτηση νέων αγορών, στις εφοδιαστικές αλυσίδες, στην προμήθεια πρώτων υλών και κυρίως, στο σύνολο της δημόσιας διοίκησης. Αποσπασματικές ή ευκαιριακές παρεμβάσεις χωρίς εθνικό σχεδιασμό και χωρίς περιφερειακή διάσταση, είναι δυστυχώς καταδικασμένες.
Όσον αφορά στην εξωστρέφεια, θα ήθελα να δώσω ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα. Τη χρονική περίοδο 2002- 2008, ο κατ εξοχήν εξωστρεφής κλάδος της Ελλάδας αυτός του τουρισμού, συντηρήθηκε κατά 67% από την εγχώρια κατανάλωση και μόνο κατά 33% από ξένο συνάλλαγμα. Επί της ουσίας, ανακυκλώσαμε τον εθνικό μας πλούτο και στηρίξαμε την εσωτερική κατανάλωση με σχεδόν μηδενική προστιθέμενη αξία. Εκ των πραγμάτων, ένα τέτοιο μοντέλο ανάπτυξης δεν μπορεί να το συντηρήσει κανένα οικονομικό μοντέλο και δεν μπορεί να το υποστηρίξει καμία οικονομική σχολή.
Επιπλέον, τις τελευταίες δεκαετίες, η χώρα μας δεν προσέλκυσε ξένες επενδύσεις. Υπήρξε μια χαρακτηριστική και ευρεία «δαιμονοποίηση» της επιχειρηματικότητας μεγάλης κλίμακας, με αποτέλεσμα να βιώνουμε σήμερα ένα μεγάλο επενδυτικό κενό. Ένα κενό, που εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να καλυφθεί από τον αναιμικό δημόσιο τομέα. Από την άλλη πλευρά, ο ιδιωτικός τομέας πέρα από την έλλειψη ρευστότητας, παραμένει ιδιαίτερα επιφυλακτικός λόγω κυρίως της φορολογικής ασάφειας η οποία συνεχίζει να χαρακτηρίζει το επενδυτικό περιβάλλον.
Πριν επομένως μιλήσουμε για επιχειρηματικότητα, πρέπει να διαμορφώσουμε ένα επενδυτικό περιβάλλον που να αποπνέει φορολογική σταθερότητα, ρυθμιστική συνέπεια και βεβαίως, διοικητική και κυβερνητική συνέχεια.
Όσον αφορά στην Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας, το Αναπτυξιακό Όραμά μας για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 – 2020 κωδικοποιείται στο εξής:
«Δημιουργία μιας διατηρήσιμης ανταγωνιστικής περιφερειακής οικονομίας με βιώσιμες θέσεις εργασίας και κοινωνική συνοχή».
Την περίοδο που διανύουμε, βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη ο Προγραμματικός Σχεδιασμός της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
Η Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος (ΟΣΠ) συνεπικουρούμενη από 10 Θεματικές Ομάδες (οι οποίες πλαισιώνονται από στελέχη της δημόσιας διοίκησης, της αυτοδιοίκησης αλλά και του κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος της περιφέρειας μας), διαβουλεύεται και προετοιμάζει την δομή του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος για την Δυτική Μακεδονία.
Είναι η πρώτη φορά, σε περιφερειακό επίπεδο, όπου με το σχεδιασμό ασχολούνται, συστηματικά και μεθοδικά, πάνω από 250 άνθρωποι όλων των τομέων της ανάπτυξης καλύπτοντας των σύνολο του κοινωνικο – οικονομικού ιστού της Δυτικής Μακεδονίας.
Η νέα Προγραμματική Περίοδος αναμένεται να αποτελέσει το βασικό και ενδεχομένως μοναδικό αναπτυξιακό εργαλείο για τα επόμενα χρόνια. Η ευθύνη όλων μας για ένα διαφορετικό μοντέλο ανάπτυξης, για καινοτόμες επιλογές και αποδοτική χρήση των οικονομικών πόρων είναι αναμφισβήτητη. Οι ανάγκες των καιρών απαιτούν σαφή στόχευση, άριστο σχεδιασμό, ακρίβεια και διαφάνεια στην υλοποίηση.
Εύχομαι κάθε επιτυχία στη σημερινή εκδήλωση και αναμένουμε και στο μέλλον παρόμοιες και άκρως ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες από την πλευρά του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.
